Dolaşım, vücudumuzun belli kısımlarına madde ulaşımını sağlayan sistemdir. Dolaşım sistemi, organlarımızı ve dokularımızı oluşturan hücrelerin beslenmesi, artıkların yok edilmesi, ısının dengelenmesi, hormonların gerekli bölgelere ulaştırılmasını görevini üstlenir. Kalp ve damarlardan meydana gelen dolaşım sisteminin tıp dünyasındaki adı ‘kardiyovasküler’ sistemdir. Kalbimizden sonra vücudumuz ve hayatımızın devamlılığı için en önemli yapıdır. Dolaşım sistemi çalışması açısından ‘büyük ve küçük’ olarak ikiye ayrılır. Küçük dolaşım sistemi, kirli kanın oksijenle zenginleştirerek temizler. Büyük dolaşım ise, temizlenen kanın gereken bölgelere dağıtılmasını sağlar.
Dolaşım sistemi vücudumuzda bir nevi ‘kargo’ görevi görürken egzersiz sırasında da dokulara gerekli kanı taşıyarak, kas ve dokuların ihtiyacı olan oksijeni dağıtmış olur. Egzersiz yaparken kaslarımız, normal, durağan bir andan daha fazla oksijene ihtiyaç duyar. Egzersizin etkisiyle yoğun olarak çalışan kalp, daha hızlı kan pompalayarak dolaşım sistemine olumlu etki eder ve gereken oksijenin taşınmasını sağlamış olur. Aynı zamanda damarların gelişimine de olumlu etki eden egzersiz hareketleri, kalbin vücudun her yerine kanı daha kolay pompalamasına yardımcı olur.
Normal koşullarda bir kişi durağan haldeyken kalbi dakikada 5-6lt kan pompalarken, egzersiz sırasında dolaşım sisteminin hızlanmasından dolayı pompalanan kan miktarı çok daha fazla olur. Düzenli olarak egzersiz yapıldığında ortaya çıkan en önemli fizyolojik değişiklik kaslarda olan kan dağılımının fazla olması ve buna bağlı olarak kasların oksijen kullanma etkiliğinin artmasıdır. Böylece vücut, egzersiz yoluyla istenilen görünümüne kısa sürede kavuşabilir.
Fiziksel Aktivitenin Dolaşım Sistemi Üzerine Etkileri:
- Vücudumuzun oksijeni daha verimli kullanmasını sağlar.
- Hızlı kan dolaşımıyla oluşan kılcal damarlar sayesinde kalbimiz daha iyi beslenir.
- Kalp odacıklarının büyümesiyle, kalbin içine daha fazla kan girmiş olacağından pompalanan kan miktarı da artar.
- Kişi fizyolojik ve psikolojik olarak stresten uzaklaşır.
Kaynaklar
Kalp, Dolaşım Sistemi ve Egzersiz
Prof. Dr. Erdal Zorba
SPOR EGZERSİZLERİNİN İNSAN ORGANİZMASI
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Metin DEMİR
Gazi Üniversitesi, Beden Eğitim ve Spor Yüksekokulu, Ankara/TÜRKİYE
Kemal FİLİZ
Gazi Üniversitesi. Beden Eğitim ve Spor Yüksekokulu, Ankara/TÜRKİYE