Organ donörü tarafından verilen sağlam organ parçası ya da tamamının, alıcının hasarlı veya çalışmayan organı yerine koymak amacıyla bir vücuttan diğerine nakledilmesine ‘Organ Nakli’ (Organ Transplantasyonu) deniyor.
Organ donörü (verici) yaşayan kişi veya kadavra olabiliyor;
- Kadavra Donör: Beyin ölümü gerçekleşmiş ve organları nakile kadar mekanik mekanizmalarla canlı tutulan donör.
- Canlı Donör: Organ nakli gereken hastanın eşi veya yakın akrabaları doku, kan grubu vb. uyum mevcut ise organ bağışında bulunabiliyor. Kendini yenileyen veya kalan kısmın yükü çekebileceği bir organı veya parçası olmasına dikkat çekiliyor.( tek böbrek nakli, ince bağırsak veya pankreas, karaciğerin bir parçası gibi)
Transplantasyon çeşitleri;
- Otogreft: Bir dokunun aynı kişinin bir bölgesinden başka bir bölgesine aktarılması. Bazen de bu dokuyu alıp kişiyi veya dokuyu tedavi ettikten sonra yerine konulması şeklinde olabilir.(kök hücre gibi)
- Allogreft: Genetik olarak aynı kimliğe sahip olmayan aynı türe ait iki canlı arasında yapılan nakiller.
- İzogreft: Allogreftlerin bir alt grubu olarak genetik olarak aynı kimliğe sahip ler(ikiz)arasında yapılan nakiller.
- Senogreft: Organ veya dokunun, bir türden başka bir türe nakli. Örneğin; domuzdan insana kalp kapakçığı nakli ya da belli bir süre yanık yüzeyleri örtmede kullanılan hayvan dokuları.
Günümüzde yapılan organ ve doku nakilleri;
- Böbrek nakli: İnsandan insana en çok yapılan organ nakli olduğu ifade ediliyor.
- Kalp nakli: Tedavi ile düzelemeyecek ağır kalp hastalarına uygulanıyor.
- Karaciğer nakli: En zor organ nakli olduğu vurgulanıyor.
- Kornea nakli: Organ nakilleri içinde en başarılı olan doku nakli çeşidi olduğuna dikkat çekiliyor.
- Kemik iliği nakli: Bazı kan kanseri türlerinde ve aplastik anemi gibi kansızlık hastalıklarında yapılabiliyor.
- Kemik nakli: Özellikle kazaya uğrayan kişilere uygulanmaktadır.
- Deri nakli: Sadece yanıklı ve yaralı hastalarda değil, birçok plastik cerrahi girişiminde de kullanılıyor.
Kaynaklar:
tr.wikipedia.org (http://tr.wikipedia.org/wiki/Organ_nakli)