Nabız, kanın büyük atardamarlarla pompalanması sırasında, atardamarların uç noktalarında oluşan hareketlenme, bir başka deyişle kalp atışlarının hissedilmesidir. Nabız, 1 dakika içerisinde kalbin kaç kere kasıldığını yani kalbin hızını gösterir.
Spor yapmanın amacı bedenin aerobik kapasitesini artırarak, dayanıklılık kazandırmak ve bunun ömür boyu kalıcı olmasını sağlamaktır. Egzersiz sırasında dolaşım sistemi, ihtiyaç duyulan kanı dokularımıza ulaştırmaya çalışır ve vücut ısımızı sabit tutar. Organizmanın bütününe kan aktarılmasında kalbimiz kritik görev alır. Hareketsiz yaşamı olan bir kişinin kalbi dakikada 70-72 kez atar ve her atımda 70 santimetre küp kan pompalanır. Saatte 4 kilometre hızla yürüyen bir kişide ise her dakikada 8lt kan dolaşımı sağlanır. Öte yandan saatte 20km hızla koşan birinin ise kalbi dakikada 30-36lt kan dolaşımı gerçekleştirir. Bu bilgiler ışığında kalp hızı yani nabzın egzersiz yaparken kontrol ediliyor olması, egzersizin etkisi açısından son derece önemlidir.
Spor yaparken nabız atım hızının ölçülmesi sağlığımızı tehlikeye atmadan, yapılan egzersizin daha yararlı hale gelmesini sağlıyor. Nabız hızı, her yaş grubuna göre farklılık gösteriyor. Kalp atım hızı yani nabız, hareket esnasında daha yüksek seviyelerde oluyor. Egzersiz sırasında en fazla nabız atım hızının ne olması gerektiğinin belirlenmesi yapılan egzersizin yararlılığını artırıyor. Nabız atım sayısı basit şekilde 220-yaş olarak hesaplanabiliyor. Örneğin 25 yaşında bir kişinin maksimum nabız hızı 220-25 olarak hesaplanabilir. Spor yaparken ayarlanması gereken nabız ise çıkan değerin %50-%80’i arasında olmalıdır. Nabız atım hızının uygun seviyelere ayarlanması, ayarlanan sınırın aşağısında kalmayı ve buna bağlı olarak yağ yakılmasının zorlaşmasını önler.
Kaynaklar:
SPOR EGZERSİZLERİNİN İNSAN ORGANİZMASI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Metin DEMİR
Gazi Üniversitesi, Beden Eğitim ve Spor Yüksekokulu, Ankara/TÜRKİYE
Kemal FİLİZ
Gazi Üniversitesi. Beden Eğitim ve Spor Yüksekokulu, Ankara/TÜRKİYE